✦ Key Takeaways
1) “กระบวนการเรียนรู้เพื่อเข้าใจและรู้จักตัวเอง เป็นการเดินทางตลอดชีวิต” มันเป็นการเดินทางที่ไม่ได้มีจุดมุ่งหมาย (ที่เฉพาะเจาะจง) ที่จะต้องไปให้ถึง
2) แต่ทุกก้าวที่เราก้าวไป จะนำพาตัวเราให้เข้าใกล้การเป็นเวอร์ชันที่ดีที่สุดของตัวเราเองมากขึ้น

“คุณเปิดคอมพิวเตอร์ ตั้งใจจะลงมือเคลียร์งานให้เสร็จ เสียง Notification แจ้งเตือนจากติ๊กต๊อกดังขึ้น… (เวลาผ่านไป 30 นาที) คุณยังไถ่ฟีดติ๊กต๊อกอยู่!” ผมเชื่อว่าสถานการณ์แบบนี้เคยเกิดขึ้นกับเรา

—มันง่ายมากที่เราจะหลุดโฟกัส ท่ามกลางโลกที่สิ่งต่าง ๆ รอบตัวเรียกร้องความสนใจจากเราอยู่ตลอดเวลา

กลายเป็นตัวตนที่แท้จริงของเรา ถูกฝังอยู่ใต้เสียงแจ้งเตือนและสิ่งรบกวนในชีวิตประจำวัน ทำให้เราขาดการเชื่อมต่อกับความคิดและความรู้สึกที่อยู่ลึกที่สุดของตัวเอง

วันนี้ผมอยากชวนทุกคนมาสำรวจตนเอง ผ่าน 17 เทคนิคที่ไม่ใช่แค่เพียงการกลับมาเห็นตัวเอง แต่อาจเป็นกุญแจที่จะไขประตูสู่โลกภายในของตนเองได้ ทำให้เราค้นพบจุดแข็งที่ไม่เคยรู้มาก่อน เผชิญหน้ากับความกลัวที่เคยขัดขวาง และยอมรับตัวตนได้ตามความเป็นจริง มีความยืดหยุ่น และมีพลังมากขึ้น

17 เทคนิค เพื่อเข้าใจและรู้จักตัวเองให้ลึกซึ้งมากยิ่งขึ้น

1) ตระหนักรู้

✦ Aware – Develop Self-Awareness

การตระหนักถึงความคิด ความรู้สึก และการกระทำของตนเอง เป็นก้าวแรกในการทำความเข้าใจตัวเองให้ดีขึ้น วิธีการคือ คุณต้องคอยสังเกตสภาวะทางอารมณ์ และความคิดของคุณ ที่มันจะคอย Pop up ขึ้นมาอยู่เสมอ! หากเราสังเกตดี ๆ สิ่งเหล่านี้มันส่งผลต่อพฤติกรรมของตัวเราบางอย่าง… การฝึกฝนการตระหนักรู้ตนเองเป็นพื้นฐานสำคัญของ #การเรียนรู้ทางอารมณ์และสังคม (Social and Emotional Learning หรือ SEL) ซึ่งทักษะการตระหนักรู้ในตนเอง (Self-awareness) เป็นตัวแรกที่เป็นรากฐานสำคัญที่สุดที่มนุษย์คนหนึ่งควรมี

2) จัดการ

✦ Manage – Master Emotional Regulation

การจัดการอารมณ์ มีความสำคัญมากต่อการเติบโตภายในตนเอง การที่เราคอยเรียนรู้ที่จะควบคุมการตอบสนองทางอารมณ์ของตนเองอยู่เสมอ จะช่วยให้เราสามารถรักษาสมดุลระหว่าง “การตัดสินใจที่สอดคล้องกับค่านิยม/เป้าหมายส่วนตน” และ “การตัดสินใจที่สะท้อนผลลัพธ์เชิงบวก” ทักษะข้อนี้เป็นหนึ่งในองค์ประกอบสำคัญของการเรียนรู้ทางอารมณ์และสังคม

3) เสี่ยง

✦ Risk – Embrace the Unknown

การก้าวออกจากพื้นที่ปลอดภัย หรือ Comfort Zone เพื่อเปิดรับสิ่งที่ไม่รู้ คือ จุดเริ่มต้นของการเติบโตภายในอย่างแท้จริง การเสี่ยง (ในเชิงสร้างสรรค์) ช่วยให้เราเผชิญหน้ากับความกลัว และค้นพบจุดแข็งที่ตัวเราไม่เคยรู้ว่ามีมาก่อน มันช่วยผลักดันให้เราเติบโตเกินกว่าขีดจำกัดที่เราขีดกำหนดไว้เอง

4) ลอง

✦ Try – Experiment with New Perspectives

การทดลองสิ่งใหม่ ๆ  ด้วยมุมมองใหม่ ๆ ไม่ใช่แค่เรื่องของการผจญภัย แต่เป็นเรื่องของการปรับเปลี่ยนมุมมองของเราต่อโลกรอบตัว เมื่อเราทดลองวิธีการที่แตกต่าง ก็เหมือนช่วยเปิดโอกาสให้ตัวเองมองสถานการณ์จากหลายมุมมากขึ้น ช่วยส่งเสริมความเข้าใจตนเองในระดับที่ลึกซึ้งยิ่งขึ้น

5) พลิก

✦ Flip – Change Your Perspective

การพลิกมุมมองที่มีต่อปัญหา อุปสรรค หรือความท้าทายอย่างรู้ตัว ช่วยเปิดโอกาสใหม่ ๆ ในการรู้จักตัวเองมากขึ้น การฝึกฝนนี้ช่วยเสริมสร้างความสามารถด้าน SEL ในเรื่องการตระหนักรู้ในตนเองและการตัดสินใจอย่างรับผิดชอบ

6) เติบโต

✦ Growth – Learn from Experiences

คนเราจะเติบโตขึ้น ผ่านการสะท้อนคิดจากประสบการณ์และการตกผลึกการเรียนรู้ การประมวลผลสิ่งที่ผ่านเข้ามาอย่างรู้ตัว ช่วยพัฒนาความเข้าใจที่ลึกซึ้งขึ้นเกี่ยวกับรูปแบบทางอารมณ์และความคิดของตัวเรา ข้อนี้สอดคล้องหลักการของ SEL เกี่ยวกับการตระหนักรู้ในตนเองและการควบคุมอารมณ์

7) แรงบันดาลใจ

✦ Inspire – Fuel Your Passion

แรงบันดาลใจช่วยหล่อเลี้ยง Passion การค้นพบสิ่งที่สามารถสร้างแรงบันดาลใจให้กับตัวเราได้อย่างแท้จริง ช่วยให้เราตัดสินใจเลือกหรือปรับ “การกระทำของตนเอง” ให้สอดคล้องกับความหลงใหลได้ นำไปสู่ชีวิตที่เติมเต็มและมีจุดมุ่งหมายมากขึ้น

8) เรียนรู้

✦ Learn – Embrace Lifelong Learning

การเปิดใจรับความรู้และประสบการณ์ใหม่ๆ ช่วยขยายความเข้าใจเกี่ยวกับตัวคุณเองอย่างต่อเนื่อง สิ่งนี้สอดคล้องกับจุดเน้นของ SEL เกี่ยวกับการเรียนรู้ตลอดชีวิตและการพัฒนาตนเอง

9) สำรวจ

✦ Explore – Engage in Self-Discovery

การสำรวจไม่ใช่แค่เรื่องของการเดินทางท่องเที่ยว สำรวจโลกภายนอก แต่เป็นเรื่องของการเจาะลึกเข้าไปในตัวตนภายใน การสำรวจความคิด ความเชื่อ และอารมณ์ ช่วยให้ตัวเราเข้าใจกลไกภายในของตัวเองลึกซึ้งยิ่งขึ้น เทคนิคนี้เป็นพื้นฐานสำคัญในการตระหนักรู้ในตนเอง (Self-awareness) ซึ่งเป็นแก่นหลักของการเรียนรู้ทางอารมณ์และสังคม

10) ถาม

✦ Ask – Reflective Questioning

การถามคำถามเชิงลึกและสะท้อนความคิดกับตัวเองเป็นวิธีที่ทรงพลังในการหยั่งรู้ถึงแรงจูงใจและพฤติกรรมของตนเอง ซึ่งเพจของเราเคยเขียนเกี่ยวกับ 7 Coaching Questions : ฉบับบูรณาการกับทักษะทางอารมณ์และสังคมด้วย

11) แสดงออก

✦ Express – Articulate Your Emotions

การแสดงออกทางความคิดและอารมณ์ (อย่างสร้างสรรค์) เป็นส่วนสำคัญของการรู้จักตัวเอง มันช่วยให้เราเข้าใจอารมณ์ ความรู้สึก ความคิด และวิธีที่มันส่งผลต่อพฤติกรรมของตัวเราได้ดียิ่งขึ้น

12) แบ่งปัน

✦ Share – Build Connections

การแบ่งปันประสบการณ์ของตัวเรากับคนอื่น ช่วยในเรื่องของการสร้างความสัมพันธ์ (ที่มีความหมาย) เกี่ยวกับตัวเราเองและคนอื่นเพิ่มมากขึ้น เทคนิคข้อนี้ช่วยเพิ่มทักษะการตระหนักรู้ทางสังคม (Social awareness) และทักษะด้านความสัมพันธ์ (Relationship skills) ซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญของการเรียนรู้ทางอารมณ์และทางสังคม

13) พัฒนา

✦ Improve – Commit to Self-Improvement

การพัฒนาตนเองเป็นกระบวนการต่อเนื่อง การมุ่งมั่นในการเติบโตส่วนบุคคลช่วยให้เราปรับปรุงความเข้าใจเกี่ยวกับตัวเองอยู่เสมอ ตัวอย่างเช่น การเรียนรู้ทักษะใหม่ ๆ อยู่เสมอ การสะท้อนตนเองทุก 6 เดือน เป็นต้น

14) เปลี่ยนแปลง

✦ Change – Adapt and Evolve

การเปลี่ยนแปลงเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ และวิธีที่เราตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลง “สะท้อน” ตัวตนภายในของเรา การยอมรับและอยู่กับการเปลี่ยนแปลงได้ช่วยให้เราปรับตัว และเติบโตได้อย่างหยืดหยุ่น

15) เป้าหมาย

✦ Goal – Set Clear Intentions

การตั้งเป้าหมายที่เฉพาะเจาะจงและวัดผลได้ช่วยในการกำหนดทิศทางการกระทำ การมีเป้าหมายที่ชัดเจนช่วยสร้างแผนที่สำหรับการค้นพบตัวเองและการเติบโต เทคนิคข้อนี้สนับสนุนหลักการ SEL ในเรื่องการตัดสินใจอย่างรับผิดชอบและการตระหนักรู้ในตนเอง

16) ความพยายาม

✦ Effort – Consistently Apply Yourself

การลงมือปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอ “ความพยายาม” เป็นแรงขับเคลื่อนสำคัญเบื้องหลังการเติบโตส่วนบุคคล การลงมือปฏิบัติอย่างมีวินัยสม่ำเสมอเพื่อบรรลุเป้าหมายและพัฒนาตนเอง ซึ่งความพยายามอย่างต่อเนื่องนำไปสู่ “นิสัยใหม่” และความเชี่ยวชาญ

17) ยอมรับ

✦ Accept – Embrace Imperfections

“การยอมรับ” เป็นเครื่องมือที่ทรงพลังในการเพิ่มการตระหนักรู้ในตนเอง การเปิดรับ Feedback การสังเกตข้อบกพร่อง ช่วยส่งเสริมความเห็นอกเห็นใจตนเองและความยืดหยุ่น เทคนิคนี้สนับสนุน SEL โดยส่งเสริมการควบคุมอารมณ์และการยอมรับตนเอง ช่วยให้คุณก้าวไปข้างหน้าด้วยความมั่นใจและความเข้าใจที่มากขึ้น

บทสรุป — สิ่งที่ผมอยากเน้นย้ำมากเลย คือ “กระบวนการเรียนรู้เพื่อเข้าใจและรู้จักตัวเอง เป็นการเดินทางตลอดชีวิต” มันเป็นการเดินทางที่ไม่ได้มีจุดมุ่งหมาย (ที่เฉพาะเจาะจง) ที่จะต้องไปให้ถึง แต่เป็นเรื่องของการเดินทางเพื่อค้นพบและเติบโตภายในอย่างต่อเนื่องมากกว่า ดังนั้น ทุกก้าวที่เราก้าวไป ย่อมนำพาตัวเราให้เข้าใกล้การเป็นเวอร์ชันที่ดีที่สุดของตัวเราเองมากขึ้น